Hoe Stichting Digitaal Dorpsarchief Tzummarum is ontstaan

De laatste jaren, gerekend vanaf ongeveer 2007, hebben Wietze en Betty Leistra zich bezig gehouden met het digitaal zichtbaar maken van allerlei foto’s. Het liefst voorzien met tekst en documenten van personen, families, verenigingen, scholen, kerken en bedrijven en beroepsgroepen op de website oudtzummarum.nl. Dit als particulier gestarte initiatief heeft tot doel het digitaal opslaan en daarmee behouden van een deel van de geschiedenis van deze regio.

Er zijn nu al meer dan 11.400 foto’s en documenten opgeslagen en veilig gesteld. Voor de nodige informatie bij foto’s hebben wij in de loop van de jaren van veel mensen de nodige onontbeerlijke hulp gehad. Waarvoor onze hartelijke dank.

Ook digitaliseren wij archieven van verenigingen die in bewaring zijn gegeven bij de Oudheidkundige Vereniging Barradeel. Hierbij zijn ook archieven van niet meer actieve/slapende verenigingen. Na de digitalisering streven wij er na om de originele documenten onder te gaan brengen in het archief van de gemeente Waadhoeke. Van de overdracht in het gemeente archief krijgen wij altijd een ontvangstbrief met omschrijving van de inhoud.

Alle foto’s en documenten die in ons digitaal archief zijn opgenomen zijn met duidelijke bronvermelding en niet-commercieel vrij te gebruiken, behoudens de foto’s en artikelen met copyright.

Wietze en Betty Leistra in 2017
Wietze en Betty Leistra in 2017 met hond Femke.

Hoe Stichting Digitaal Dorpsarchief Tzummarum is ontstaan

De laatste jaren, gerekend vanaf ongeveer 2007, hebben Wietze en Betty Leistra zich bezig gehouden met het digitaal zichtbaar maken van allerlei foto’s. Het liefst voorzien met tekst en documenten van personen, families, verenigingen, scholen, kerken en bedrijven en beroepsgroepen op de website oudtzummarum.nl. Dit als particulier gestarte initiatief heeft tot doel het digitaal opslaan en daarmee behouden van een deel van de geschiedenis van deze regio.

Er zijn nu al meer dan 11.400 foto’s en documenten opgeslagen en veilig gesteld. Voor de nodige informatie bij foto’s hebben wij in de loop van de jaren van veel mensen de nodige onontbeerlijke hulp gehad. Waarvoor onze hartelijke dank.

Ook digitaliseren wij archieven van verenigingen die in bewaring zijn gegeven bij de Oudheidkundige Vereniging Barradeel. Hierbij zijn ook archieven van niet meer actieve/slapende verenigingen. Na de digitalisering streven wij er na om de originele documenten onder te gaan brengen in het archief van de gemeente Waadhoeke. Van de overdracht in het gemeente archief krijgen wij altijd een ontvangstbrief met omschrijving van de inhoud.

Alle foto’s en documenten die in ons digitaal archief zijn opgenomen zijn met duidelijke bronvermelding en niet-commercieel vrij te gebruiken, behoudens de foto’s en artikelen met copyright.

Wietze en Betty Leistra in 2017
Wietze en Betty Leistra in 2017 met hond Femke.

Dit schreef het Friesch Dagblad 0p 26 juli 2016 over de Stichting

Wie iets wil weten over de geschiedenis van Tzummarum en directe omgeving, kan op één plek goed terecht: de website oudtzummarum.nl. Die site herbergt vele duizenden foto’s over deze streek, zowel oude historische foto’s als foto’s van archieven.

Oprichters, samenstellers en drijvende krachten achter de site zijn Wietze (76) en Betty Leistra (74) uit Tzummarum. Hij verzamelt de informatie en fotografeert de archieven, zij plaatst het op de website.

“We werken altijd goed samen”, vertelt Betty Leistra.

“Vroeger al, dan waren we samen actief bij de atletiekvereniging.”

Met de website oudtzummarum.nl begon Wietze Leistra een tiental jaren geleden, toen hij bestuurslid was van de Oudheidkundige Vereniging Barradeel. Daar opperde hij het idee om de vele archieven en foto’s die deze vereniging had te digitaliseren en de originele archieven op te slaan bij de Gemeente. Maar dat kon op weinig enthousiasme rekenen.” En dus begon Leistra zelf, geholpen door zijn vrouw. Voor hun website fotografeerden en scanden ze tot nu toe meer dan elfduizend foto’s.

Wie de website bezoekt, vindt daardoor een schat aan foto’s en informatie over allerlei onderwerpen. De geschiedenis van Nij Bethanië, oorlog en verzet in Barradeel, christelijk onderwijs in Tzummarum en Sexbierum: het is maar een kleine greep uit de veelheid van onderwerpen die de site biedt.

Verenigingen brengen de Leistra’s hun archieven, zij digitaliseren het en geven het archief dan door aan de gemeente. “Zo blijft het bewaard”, motiveert Wietze Leistra hun werk. Veel mensen zetten tegenwoordig foto’s op Facebook, ook oude foto’s, en denken dan dat het daar altijd blijft. Dat is niet zo. Het moet naar een archief, dan kan iedereen erbij.”

Dat wat anders vergeten wordt – of soms al vergeten is – bewaren voor het nageslacht: zie daar het werk van de Leistra’s in één zin samengevat. En als Wietze Leistra zich dan ergens in verdiept, ontdekt hij altijd wel wat nieuws. Bijvoorbeeld dat er vroeger een pad liep – de Griene Leane – vanaf de bunker Koehool tot aan de Hearewei in Tzummarum. Door ruilverkaveling verdween het pad, maar mede door het werk van Leistra kwam het weer terug. Nu heeft de gemeente er een mooi bord bij geplaatst.

Wietze en Betty tijdens diamanten huwelijk
Wietze en Betty tijdens hun diamanten huwelijk in 2022.
Trouwfoto Betty en Wietze
Trouwfoto Betty en Wietze.

Voor datzelfde buurtschap Koehool zetten Leistra zich ook in. Dat is een eeuwenoud buurtschap, maar er stond niets bij. Geen bord ofzo. Nu wel, dat gebeurde mede op aandringen van Leistra. Hetzelfde probeert hij te bewerkstelligen voor buurtschap Dijkshoek en kort geleden heeft hij de gemeente Franekeradeel (nu Waadhoeke) nog een brief gestuurd om te vragen of de nieuwe brug over de Tzummarumervaart die nu wordt aangelegd, de naam Houwerdazijl kan krijgen. Zo heette het vroeger ook.

Zo breidt het werk aan de historie van Tzummarum en omgeving zich steeds verder uit. “Het is nooit klaar”, aldus Wietze Leistra. Als je kijkt naar de geschiedenis van de visserij hier: “daar zijn we een paar jaar mee bezig geweest en nog is het niet af.”

In augustus 2004 kwam eindelijk het standbeeld van de visserman, Wietze pleite daar al jaren voor. Vele jaren werd het afgewezen, maar werd door het nieuwe bestuur met voorzitter Jan Vonk alsnog gerealiseerd. Het is een prachtig beeld geworden bij de Sédyk.

Griene Leane Sédyk 5 waar de twee gelijksoortige stenen gebouwen stonden.

Altijd al was Wietze Leistra geïnteresseerd in geschiedenis. In de jaren negentig zocht hij met een metaaldetecor naar overblijfselen uit de prehistorie op de terpen in Firdgum. Wat hij vond, schonk hij uiteindelijk aan het Yeb Hettinga Museum in Firdgum.

Samen met zijn vrouw ging hij ook op pad voor de website graftombe.nl, om foto’s te maken van graven en de gegevens daarvan op internet te zetten. “We begonnen met begraafplaatsen in Franekeradeel”, aldus Betty Leistra. “Maar daarna gingen we door en deden we ook het Bildt en Dongeradeel. Zo gaat dat dan.” Ook adviseerde het echtpaar de gemeente bij de restauratie van het Spoorstation en Retirade gebouw in Tzummarum.

Wietze en Betty Leistra voor het spoorstation en retirade-gebouw.

Al het werk voor hun website hun eigen stichting – Stichting Digitaal Dorpsarchief Tzummarum en omstreken – doen ze vrijwillig. Wel vragen ze via die stichting wel eens subsidie aan voor het materiaal dat ze nodig hebben, zoals fototoestellen, scanners en computers. “Zonder dat materiaal lukt het niet”, aldus Betty Leistra.

De waardering voor hun werk was er altijd wel, maar werd afgelopen voorjaar goed duidelijk toen de Leistra’s beiden een lintje kregen, tijdens de lintjesregen voor Koningsdag.

Leistra: “Ik heb vroeger altijd gezegd: ‘Ik hoef geen lintje. Maar toen ze het dit jaar vroegen, besefte ik ineens: ons werk wordt gewaardeerd. Dat is toch mooi! Zo’n lintje kun je daarom niet weigeren.”

Wietze en Betty tijdens diamanten huwelijk
Wietze en Betty tijdens hun diamanten huwelijk in 2022.
Trouwfoto Betty en Wietze
Trouwfoto Betty en Wietze.

Voor datzelfde buurtschap Koehool zetten Leistra zich ook in. Dat is een eeuwenoud buurtschap, maar er stond niets bij. Geen bord ofzo. Nu wel, dat gebeurde mede op aandringen van Leistra. Hetzelfde probeert hij te bewerkstelligen voor buurtschap Dijkshoek en kort geleden heeft hij de gemeente Franekeradeel (nu Waadhoeke) nog een brief gestuurd om te vragen of de nieuwe brug over de Tzummarumervaart die nu wordt aangelegd, de naam Houwerdazijl kan krijgen. Zo heette het vroeger ook.

Zo breidt het werk aan de historie van Tzummarum en omgeving zich steeds verder uit. “Het is nooit klaar”, aldus Wietze Leistra. Als je kijkt naar de geschiedenis van de visserij hier: “daar zijn we een paar jaar mee bezig geweest en nog is het niet af.”

In augustus 2004 kwam eindelijk het standbeeld van de visserman, Wietze pleite daar al jaren voor. Vele jaren werd het afgewezen, maar werd door het nieuwe bestuur met voorzitter Jan Vonk alsnog gerealiseerd. Het is een prachtig beeld geworden bij de Sédyk.

Wietze en Betty Leistra voor het spoorstation en retirade-gebouw.

Al het werk voor hun website hun eigen stichting – Stichting Digitaal Dorpsarchief Tzummarum en omstreken – doen ze vrijwillig. Wel vragen ze via die stichting wel eens subsidie aan voor het materiaal dat ze nodig hebben, zoals fototoestellen, scanners en computers. “Zonder dat materiaal lukt het niet”, aldus Betty Leistra.

De waardering voor hun werk was er altijd wel, maar werd afgelopen voorjaar goed duidelijk toen de Leistra’s beiden een lintje kregen, tijdens de lintjesregen voor Koningsdag.

Leistra: “Ik heb vroeger altijd gezegd: ‘Ik hoef geen lintje. Maar toen ze het dit jaar vroegen, besefte ik ineens: ons werk wordt gewaardeerd. Dat is toch mooi! Zo’n lintje kun je daarom niet weigeren.”

Dit schreef het Friesch Dagblad 0p 26 juli 2016 over de Stichting

Wie iets wil weten over de geschiedenis van Tzummarum en directe omgeving, kan op één plek goed terecht: de website oudtzummarum.nl. Die site herbergt vele duizenden foto’s over deze streek, zowel oude historische foto’s als foto’s van archieven.

Oprichters, samenstellers en drijvende krachten achter de site zijn Wietze (76) en Betty Leistra (74) uit Tzummarum. Hij verzamelt de informatie en fotografeert de archieven, zij plaatst het op de website.

“We werken altijd goed samen”, vertelt Betty Leistra.

“Vroeger al, dan waren we samen actief bij de atletiekvereniging.”

Met de website oudtzummarum.nl begon Wietze Leistra een tiental jaren geleden, toen hij bestuurslid was van de Oudheidkundige Vereniging Barradeel. Daar opperde hij het idee om de vele archieven en foto’s die deze vereniging had te digitaliseren en de originele archieven op te slaan bij de Gemeente. Maar dat kon op weinig enthousiasme rekenen.” En dus begon Leistra zelf, geholpen door zijn vrouw. Voor hun website fotografeerden en scanden ze tot nu toe meer dan elfduizend foto’s.

Wie de website bezoekt, vindt daardoor een schat aan foto’s en informatie over allerlei onderwerpen. De geschiedenis van Nij Bethanië, oorlog en verzet in Barradeel, christelijk onderwijs in Tzummarum en Sexbierum: het is maar een kleine greep uit de veelheid van onderwerpen die de site biedt.

Verenigingen brengen de Leistra’s hun archieven, zij digitaliseren het en geven het archief dan door aan de gemeente. “Zo blijft het bewaard”, motiveert Wietze Leistra hun werk. Veel mensen zetten tegenwoordig foto’s op Facebook, ook oude foto’s, en denken dan dat het daar altijd blijft. Dat is niet zo. Het moet naar een archief, dan kan iedereen erbij.”

Dat wat anders vergeten wordt – of soms al vergeten is – bewaren voor het nageslacht: zie daar het werk van de Leistra’s in één zin samengevat. En als Wietze Leistra zich dan ergens in verdiept, ontdekt hij altijd wel wat nieuws. Bijvoorbeeld dat er vroeger een pad liep – de Griene Leane – vanaf de bunker Koehool tot aan de Hearewei in Tzummarum. Door ruilverkaveling verdween het pad, maar mede door het werk van Leistra kwam het weer terug. Nu heeft de gemeente er een mooi bord bij geplaatst.

Griene Leane Sédyk 5 waar de twee gelijksoortige stenen gebouwen stonden.

Altijd al was Wietze Leistra geïnteresseerd in geschiedenis. In de jaren negentig zocht hij met een metaaldetecor naar overblijfselen uit de prehistorie op de terpen in Firdgum. Wat hij vond, schonk hij uiteindelijk aan het Yeb Hettinga Museum in Firdgum.

Samen met zijn vrouw ging hij ook op pad voor de website graftombe.nl, om foto’s te maken van graven en de gegevens daarvan op internet te zetten. “We begonnen met begraafplaatsen in Franekeradeel”, aldus Betty Leistra. “Maar daarna gingen we door en deden we ook het Bildt en Dongeradeel. Zo gaat dat dan.” Ook adviseerde het echtpaar de gemeente bij de restauratie van het Spoorstation en Retirade gebouw in Tzummarum.

Het uiterlijk van de oude website

De website die Betty maakte mag niet vergeten worden, het is een project geweest waar ze altijd met veel passie en liefde aan heeft gewerkt. Toen ze besefte dat ze er niet meer aan kon werken, raakte dit haar enorm. Maar uiteindelijk is ze blij dat de stichting nu in goede handen is en het werk van hun wordt voortgezet. Betty en Wietze hadden graag gezien dat hun website in de originele staat zou blijven. Maar vanwege de verouderde technieken en de komst van smartphones en tablets, was dit helaas niet mogelijk. Bovendien voldeed de oude website niet meer aan de maatstaven van de provider, zoals de vereiste beveiliging.

Het moderniseren van de website heeft ertoe geleid dat het dorpsarchief op ieder platform gebruiksvriendelijk is. Dit zal ook de jongere generaties aanspreken, die vaak websites bezoeken via hun smartphone. In onze ogen is dit een belangrijke verandering, omdat de jeugd bewust moet zijn van de geschiedenis.

Hieronder zie je een aantal beelden van de oude website.

Het nu en heden

Stichting Digitaal Dorpsarchief Tzummarum is begin 2023 in handen gekomen van Ronald van Vliet, Jaap Bonnema en Siebren van der Zwaag. Zij vinden net zoals Betty en Wietze, dat de geschiedenis van Tzummarum niet verloren mag gaan.

Ronald heeft het stokje van Betty overgenomen en zal de gemoderniseerde website beheren. Samen met Siebren en Jaap bewaakt hij het werk dat Betty en Wietze hebben geleverd. Maar ze richten zich natuurlijk ook op de toekomst, de geschiedenis staat tenslotte niet stil. Het archief zal alleen maar groter worden.

Denk jij iets te bezitten wat nog niet in het dorpsarchief staat? Neem dan gerust contact met ons op om jouw informatie te laten beoordelen. Uiteraard mag je ons ook een bericht sturen wanneer je denkt dat er informatie op de website staat die niet klopt, of wanneer je vanwege privacyredenen een foto of naam wilt laten verwijderen.

Ronald van Vliet
Ronald van Vliet, de huidige webbeheerder van oudtzummarum.nl.
Siebren van der Zwaag
Siebren van der Zwaag in het midden.
Jaap Bonnema
Jaap Bonnema bij de Sedyk.

Donateur worden om het archief te behouden

Elke donatie, groot of klein, draagt bij aan het behoud van onze geschiedenis. Als gemeenschap staan we samen sterk en kunnen we een blijvende impact maken voor toekomstige generaties.

Laten we samen de geschiedenis van Tzummarum en Firdgum levend houden, zodat de verhalen en herinneringen van onze voorouders nooit verloren gaan.

Met dankbare groeten,

Stichting Digitaal Dorpsarchief Tzummarum

Doneren Oudtzummarum

Donateur worden om het archief te behouden

Elke donatie, groot of klein, draagt bij aan het behoud van onze geschiedenis. Als gemeenschap staan we samen sterk en kunnen we een blijvende impact maken voor toekomstige generaties.

Laten we samen de geschiedenis van Tzummarum en Firdgum levend houden, zodat de verhalen en herinneringen van onze voorouders nooit verloren gaan.

Met dankbare groeten,

Stichting Digitaal Dorpsarchief Tzummarum

Doneren Oudtzummarum

Informatie inzenden

Beschik jij over foto’s, video’s of audio die wij nog niet hebben? Stuur het gerust naar ons toe, dan beoordelen wij zo snel mogelijk of het binnen ons archief past.

Neem contact met ons op via de onderstaande knop.

Duik nu in de geschiedenis van Tzummarum

Bekijk nu het archief via de onderstaande knop!